Bozkır’da Bir Yer Adı: Mantakı

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.8209756

Anahtar Kelimeler:

Yer adları bilimi, Bozkır, Mantakı, manda

Özet

Yer adları bilimi; arkeoloji, tarih folklor, coğrafya, jeoloji, botanik, antropoloji, sosyoloji gibi bilimlerle birlikte yer adlarını yapı, anlam ve köken bakımından açıklamaya çalışır. Bu çalışmalarda bütün yer adları; köy ve şehir gibi yerleşme yerlerinin adları, doğal yer adları incelenir. Bu çalışmada da Konya’nın Bozkır ilçesinde bahçelik bir alan için kullanılan “Mantakı” adı ele alınmış, Mantakı adının kökenine dair bazı düşünceler ortaya konmuştur. Mantakı adının anlamı ve kökenine dair yöre halkından yeterli bilgi alınamadığı için tarihî, güncel ve etimolojik sözlüklerde Mantakı adının izi sürülmüştür. Bozkır ilçesinin tarihinin antik çağlara uzanması Mantakı adı için pek çok olasılığı akla getirmiştir. Mantakı adı ile benzer sözcükler ve Mantakı adı arasında etimolojik bir bağ kurulmaya çalışılmıştır. Yapılan değerlendirmelere göre Mantakı adının Derleme Sözlüğü’ndeki “manda-maldal” sözcükleriyle ilişkili olduğu ortaya konmuştur. Mantakı adındaki ünsüz uyumu ve –kı yapısı sözcüğün Türkçe olmasını gerektirmektedir. Derleme Sözlüğü’ndeki “manda” sözcüğünün aslı da “manta” olmalıdır. Buna göre Derleme Sözlüğü’ndeki “maldal [manda]” maddesine “manta” sözcüğünün de eklenmesi gerekmektedir.

Referanslar

Clauson S. G. (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish. Oxford: Clarendon Press.

Derleme Sözlüğü. IV. Cilt. (2019). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Eraslan K. (2012). Eski Uygur Türkçesi Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Ercilasun A.B. ve Akkoyunlu Z. (2014). Kâşgarlı Mahmud Dîvânu Lugâti’t-Türk. Ankara: Türk DilKurumu Yayınları.

Eren H. (2018). Yer Adlarımızın Dili. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Eren H. (2020). Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü. (haz. Şükrü Halûk Akalın). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Ergin M. (2009). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım Yayım Tanıtım.

Gabain A. Von (2007). Eski Türkçenin Grameri. (Çeviren: Mehmet Akalın). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Gülensoy T. (2011). Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü. I. Cilt. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Gülsevin G. (2011). Eski Anadolu Türkçesinde Ekler. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Güzel F. (2015). Türkiye Türkçesi Ağızlarında Söz Yapımı (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.

Hacıeminoğlu N. (2008). Karahanlı Türkçesi Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Korkmaz Z. (2014). Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Serebrennikov B.A. ve Gadjieva N.Z. (2018). Türk Yazı Dillerinin Karşılaştırmalı Tarihî Grameri. (Çev. Tevfik Hacıyev ve Mustafa Öner). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Şafakçı H. (2013). “Tarihi Süreçte Bir Yerleşim Yerinin İsimleri: Konya-Bozkır Örneği”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt: 6. Sayı: 28. s.341-347.

Türkçe Sözlük (2019). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Umar B. (1993). Türkiye'deki Tarihsel Adlar: Türkiye'nin Tarihsel Coğrafyası ve Tarihsel Adları Üzerine Alfabetik Düzende Bir İnceleme. İstanbul: İnkilâp Kitabevi.

Yediyıldız B. (1984). “Türkiyede Yer Adı Verme Usulleri”. Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri. Ankara. s. 25-41.

Yılmaz M. (2005). Bozkır Çevresinin Antik Tarihi ve Eserleri: İsauria. Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları.

E-KAYNAKÇA

Google Earth (e.t. 20.06.2023). Mantakı Uydu Görüntüsü. https://earth.google.com/web/@37.16839761,32.2348158,3821.03219561a,0d,35y,0.0005h,31.0357t,-0r?utm_source=earth7&utm_campaign=vine&hl=tr

Konya Valiliği (e.t. 20.06.2023). Bozkır. http://www.konya.gov.tr/bozkir.

İndir

Yayınlanmış

2023-08-03

Nasıl Atıf Yapılır

Tülen, Şevket. (2023). Bozkır’da Bir Yer Adı: Mantakı. Türk Dili Ve Edebiyatı İncelemeleri Dergisi, 1(1), 40–46. https://doi.org/10.5281/zenodo.8209756