Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Yayın Etiği

Türk Dili ve Edebiyatı İncelemeleri Dergisi (TDEİ), iş ve işlemlerini Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde sunduğu kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda  yapmaya özen göstermektedir. TDEİ Dergisi, Yayın Etiği Komitesi’nin etik bağlamında temel uygulamalarını  göz önüne almaktadır ve etik konusunda uluslararası standartlara ulaşmak amacıyla Yayın Etiği Komitesi (COPE) tarafından sağlanan kaynakları dikkatle izlemektedir.

TDEİ Dergisinin kapak resminin tasarımında, İstanbul'daki Millet Kütüphanesinde bulunan Kaşgarlı Mahmud'un- Divanü Lügati't-Türk'ünde- 11. yüzyılda Balasagun'u merkez alarak çizdiği dünya haritasından faydalanılmıştır.

Aşağıda TDEİ Dergisinin, dergi editörünün, hakemlerin, araştırmacıların ve yazar(lar)ın etik sorumlulukları detaylı bir şekilde açıklanmaktadır.

Türk Dili ve Edebiyatı İncelemeleri Dergisi’nin Etik Sorumlulukları

TDEİ Dergisi'nin editörleri, gönderilen çalışmaların etik ilkelere uygunluğunu titizlikle incelerler. Araştırma suistimalinin meydana geldiği makaleleri tespit etmek ve yayınlanmasını önlemek için ciddiyetle hareket ederler ve böylelikle bu tür suistimalleri teşvik etmezler veya bu tür suistimallerin yapılmasına bilerek izin vermezler. TDEİ Dergisi'nin editörleri, etik ilkelere aykırılık tespit ederse, makale yazar(lar)ının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilir ve makale yayına kabul edilmez. TDEİ Dergisi ve Editörleri gerektiğinde düzeltmeler, açıklamalar, geri çekmeler ve özürler yayınlamaya her zaman hazırdır.

Yazar(lar), makaleleri yayınlanmadan önce herhangi bir zamanda geri çekme, tekzip veya düzeltme talep etme hakkına sahiptir. Ancak, makalelerinin bir sayıda yayınlanmasından sonraki yalnızca beş gün içinde makalelerinin geri çekilmesini veya düzeltilmesini talep edebilirler.

Editör, Editör Yardımcıları ve Alan Editörlerinin Etik Sorumlulukları

TDEİ Dergisi'nin editörleri ve editör yardımcıları dergiye gönderilen makalelerin hangilerinin yayımlanacağını seçmek de dâhil olmak üzere dergide yayınlanan her şeyden sorumludur. Derginin yayın kurulu ve/veya alan editörleri bu seçimleri yaparken editöre yol gösterirler ve editör bu süreçte derginin yayın politikalarını da dikkate alır. Yayınlanacak makalelerin seçiminde editör veya editör yardımcıları yazar(lar)ının cinsiyeti, ırkı, etnik kökeni, dini, vatandaşlığı ve siyasi değerleri dikkate alınmaksızın entelektüel içeriklerine göre değerlendirme yaparlar. TDEİ Dergisi'nin editörleri ve editör yardımcıları, yazar(lar), editörler veya hakemler arasında kişisel özelliklere veya kimliğe dayalı olarak hiçbir zaman ayrımcılık yapmaz. Aksine, değerlendirme ve yayının her aşamasında çeşitliliği barındırır ve eşitliği teşvik eder. TDEİ Dergisi'nin editörleri ve editör yardımcıları, yazar(lar) tarafından dergiye teslim edilen metinlerdeki yayınlanmamış materyal ve diğer bilgi ve verilerin, yazar(lar)ın açık ve yazılı izni olmaksızın hiç kimse tarafından kendi çalışmasında kullanılmasına müsaade etmezler.

Yukarıda belirtilen ifadelerden de anlaşılacağı üzere, TDEİ Dergisi'nin editörleri ve editör yardımcıları COPE de belirlenen çıkar çatışması, tarafsızlık, gizlilik ve diğer hususlara titizlikle uyar.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

TDEİ Dergisi'nin editörleri ve editör yardımcıları tarafından inceleme/değerlendirmesi yapması istenen hakemler, kendisine atanmış olan çalışmayı alanıyla ilgili bulmaması, eleştirmekte kendisini yeterli bulmaması ya da zamanında bir değerlendirme sunamayacak olması gibi durumda, hakemlik yapmayı reddedebilir.

Hakemlerin, değerlendirme yapacakları makaleler gizli dosyalardır. Bu sebeple, hakemler makaleleri yetkilendirilmiş kişiler dışındakilere göstermemeli ve makaleler hakkında başkalarıyla tartışmamalıdır. Hakemlik sürecinde edinilen bilgi ve fikirler kişisel çıkar için kullanılmamalıdır.

Hakemlik, objektif, adil ve bilimsel etiğe uygun bir şekilde yapılmalıdır. Hakemler, yazar(lar)ın şahsına yönelik eleştiri yöneltmemeli ve iftira ve hakaret gibi aşağılayıcı kişisel yorumlardan kaçınmalıdır. Hakemler yazar(lar)ın kökeni, cinsiyeti veya siyasal felsefesine bakılmaksızın eserleri değerlendirmelidir. Hakemler ayrıca, dergiye gönderilen metinlerin değerlendirilmesi için adil bir kör hakemlik süreci sağlamalıdırlar.

Hakemlik sürecinde eğer hakemler değerlendirdikleri makale ile başka makale arasında büyük oranda benzerlik veya örtüşme fark ederlerse bunu derhal editörlere bildirmelidir.
Hakemler, yazar(lar)ını bildikleri veya tahmin ettikleri ya da aralarında rekabet, iş birliği veya başka türlü ilişki veya bağlantılar sebebiyle ortaya çıkabilecek çıkar çatışmalarının var olduğu çalışmaları değerlendirmemelidir.

Hakemlik sürecinde hakemler makalelerin düzeltilmesi ve/veya yayınlanması konusunda editöre yardımcı olmalı ve makale kalitesinin arttırılması için yazar(lar)a da yardımcı olmalıdır.

Yazar(lar)ın Etik Sorumlulukları

Türk Dili ve Edebiyatı İncelemeleri Dergisi’ne gönderilen makaleler özgün olmalıdır. Makalelerin daha önce başka bir dergide yayınlanmamış olması veya başka bir dergide değerlendirme için gönderilmemiş olması gereklidir. Aynı çalışma metnini aynı anda birden fazla dergiye teslim etmek etik olmayan bir davranış olup kabul edilemezdir. Yazar(lar)ın bu hususlara dikkat etmesi son derece önemlidir. Türk Dili ve Edebiyatı İncelemeleri Dergisi’ne makale gönderen yazar(lar) yukarıdaki hususları taahhüt etmiş sayılır. Çalışmada kullanılan veriler çalışmada titizlikle sunulmalıdır. Bir çalışma yeterli düzeyde detay ve kaynak bilgisi içermelidir. Hileli ve bilinçli yanlış ifadeler, etik olmayan durumlara yol açabileceğinden kabul edilemez. Ayrıca yazar(lar) derginin yazım kurallarına titizlikle riayet etmelidirler. Yazar(lar), hakem, editör yardımcıları, dil editörü veya baş editörün istediği değişiklikleri titizlikle gerçekleştirmelidir. Editör veya hakemler tarafından istenen ek belgeler sisteme yüklenmelidir. Verilen sürelerde istenen değişiklikler yapılmadığı durumlarda, makaleler tekrar değerlendirmeye alınmamak üzere yazar(lar)a iade edilecektir.

Yazar(lar)dan çalışmaları ile bağlantılı olarak değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyulabilecek ilgili ham veriyi sunmaları istenebilecektir, dolayısıyla bu verilere erişimi sağlamaya hazır olmalı ve çalışmalarının yayınlanmasını takiben bu verileri makul bir sure elde tutmalılardır.

Yazar(lar) çalışmalarının özgün ve etik standartlara uygunluğunu belgelerle kanıtlamalıdır. Bu bağlamda yazar(lar) doğrudan veya dolaylı atıfları APA standartlarına göre yapmalı ve atıfta bulunduğu kaynakları kaynakça bölümüne eklemelidir. Ayrıca, yazar(lar) çalışmalarını sisteme yüklerken çalışmalarının benzerlik oranlarının %20'nin altında olduğunu turnitin veya identicate raporuyla kanıtlamalıdır.

TDEİ Dergisi’ne çalışma gönderen yazar(lar) çalışmasına katkı sunan yazarları katkı oranında ilk yazardan sonra listelemelidir. Ayrıca yazarlar, kendi aralarında çıkar çatışması olmadığını beyan etmekle yükümlüdür. Değerlendirme süreci biten makalelerin sorumlu yazarları veya yazar sıraları değiştirilemez.

Türk Dili ve Edebiyatı İncelemeleri Dergisi’ne makale gönderen yazarlar yukarıda belirtilen hususların yanı sıra aşağıda listelenen etik ilkeleri de taahhüt etmiş sayılır. Yazarların uyması gereken etik ilkeler şunlardır:

• Değerlendirilmek üzere Türk Dili ve Edebiyatı İncelemeleri Dergisi’ne yüklenmiş makaleler başka bir dergide yayınlanmamış veya değerlendirme için gönderilmemiştir.
• Yüklenen makalelerde yer alan ve kullanılan tüm kaynaklara, bilimsel araştırma yöntemleri ve etik ilkeler doğrultusunda atıf yapılmıştır.
• Yazarlar verdikleri katkı oranında sıralanmıştır.
• Yazar(lar)ın çalışmaları özgündür ve benzerlik oranı %25'in altındadır.
• Çalışmada kullanılan katılımcılara ilişkin herhangi bir etik ihlal yapılmamıştır ve “Yükseköğretim Kurumu Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi”ne uygun bir şekilde etik izinleri alınmış ve etik rapor da sisteme yüklenmiştir.
• Etik rapor gerektirmeyen makalelerde yazar(lar), çalışmalarının etik rapor gerektirmediğini gösteren belgeyi imzalayıp sisteme yüklemeyi taahhüt eder.
• Yazar(lar)ın düşünce ve önerileri yazar(lar)ın sorumluluğundadır.
• Gönderilen çalışmalar tezden çıkarılan bir makale veya daha önce konferansta sunulan bir bildiri ise yazar bilgi formunda belirtilmelidir.
• Yazar(lar), dergiye gönderdikleri çalışmaları üzerindeki mali hakları, özellikle işleme, çoğaltma, temsil, basım, yayım, dağıtım ve internet yoluyla iletim de dâhil olmak üzere her türlü umuma iletim haklarını Türk Dili ve Edebiyatı İncelemeleri Dergisi’ne sınırsız olarak kullanılmak üzere devretmeyi kabul eder ve sistemdeki telif hakkı devir formunun ıslak imzalı halini sisteme yükler.
• Çalışmayla ilgili olarak, telif hakkı ihlali nedeniyle üçüncü şahıslarca istenecek hak talebi veya açılacak davalarda Türk Dili ve Edebiyatı İncelemeleri Dergisi’nin hiçbir sorumluluğu olmayıp sorumluluk tamamen yazar(lar)a aittir.