Refik Ahmet Sevengil'in Hikayelerinde İdealist Tipler ve İdeolojinin İzleri

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.12624916

Anahtar Kelimeler:

Refik Ahmet Sevengil, ideoloji, idealist tip, hikaye, edebiyat

Özet

Erken Cumhuriyet Devri gazeteci- yazar ve tiyatro tarihçisi Refik Ahmet Sevengil, verdiği sayılı edebî eseri ile bazı hususiyetlerde dikkat çeker. Sevengil’in, edebî eserlerinde işlediği konu ve karakterler daha çok ideolojik ve siyasal içeriktedir. O, edebiyatı da diğer sanat dalları gibi ideolojik algının inşasında kullanılması gereken bir aygıt olarak düşünür ve konu edinir. Sevengil, yayımladığı tek hikâye kitabı olan Köyün Yolu eserinde bulunan kimi hikâyelerinde yaşadığı devrin algısında şekillenen ve siyasal düzenin halka aksettirilmesinde kullanılan düşünce ve ideolojik yapıyı işler. Bu düşünce şeklini idealist çerçevede ele alınan fakat ideolojik söylem ve eylemlerle donatılmış olan karakterlerinin ifade ve yaşamları ile yansıtır. Sevengil’in politik olarak da kimi görevlerde bulunması eserlerindeki ideolojik ve siyasî zeminli yansımanın daha net ve izlenebilir olmasını sağlar. Bu doğrultuda hikâyelerindeki ideolojik ve idealist karakterlerin devlet görevlisi, öğretmen, vali olması da şahsî algısıyla alakalı görülebilir. Sevengil, hikâyeciliğinin hareket noktası da bu algıdır. Çalışma bağlam bakımından Sevengil’in ortaya koyduğu bu algıyı ele almaya çalışmıştır.

Referanslar

Akalın, Kürşat Haldun (2008). İdeal Tip ve Kurumsal Yapı Olarak Toplumsal Faaliyet Tarzı, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi S.20, s. 191-210.

Akarsu, Prof. Dr. Bedia (2007). Felsefe Terimleri Sözlüğü, İstanbul: İnkılap Yayınevi.

Althusser, Louis (2002). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, İstanbul: İletişim Yayınları.

Arık, Remzi Oğuz (1969). İdeal ve İdeoloji, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

Çıkla, Selçuk (2021). Türkiye’de Rejim ve Edebiyat (1923-1950), İstanbul: Kitabevi Yayınları.

Ergünöz, Yusuf, Gürses, Mürsel (2016). Refik Ahmet Sevengil’in Öykücülüğü, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, S. 27, s.96-108.

Eskin, M. Şerif (2017). Cumhuriyet Türkiyesi’nde (1923-1950) Ulusal Kimlik ve Hafıza İnşası Bağlamında Edebiyat Faaliyetleri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Gramsci, Antonio (2012). Hapishane Defterleri 2. Cilt, İstanbul: Kalkedon Yayınları.

Heywood, Andrew (2013). Siyasi İdeolojiler Bir Giriş, Ankara: Adres Yayınları.

Kaplan, Mehmet, vd. (1992). Atatürk Devri Fikir Hayatı II, Ankara: Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Matbaası.

Mclellan, David (2005). İdeoloji, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Meriç, Cemil (2002). Umrandan Uygarlığa, İstanbul: İletişim Yayınları.

Okay, M. Orhan (2019). SEVENGİL, Refik Ahmet, TDV İslam Ansiklopedisi (gözden geçirilmiş 3. basım) EK-2, s.497-498, Ankara: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi.

Oktay, Ahmet (2004). Sanat ve Siyaset, İstanbul: Everest Yayınları.

Sevengil, Refik Ahmet (1938). Köyün Yolu Hikâyeler, İstanbul: Aydınlık Basımevi.

Türk Dil Kurumu (1998). Türkçe Sözlük 1 A-J, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Yazar, Mehmet Behçet (1999). Edebiyatçılar Âlemi Edebiyatımızın Unutulan Simaları, Ankara: 21. Yüzyıl Yayınları.

Williams, Raymond (1990). Marksizm ve Edebiyat, İstanbul: Adam Yayınları.

İndir

Yayınlanmış

2024-07-02

Nasıl Atıf Yapılır

Uzun, B. (2024). Refik Ahmet Sevengil’in Hikayelerinde İdealist Tipler ve İdeolojinin İzleri. Türk Dili Ve Edebiyatı İncelemeleri Dergisi, 2(1), 35–44. https://doi.org/10.5281/zenodo.12624916