Katranlık Köyü Ağzından Bölge Ağızlarında Atasözleri ve Deyimler'e Katkılar

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.10445770

Anahtar Kelimeler:

Atasözü, Deyim, Katranlık Köyü, Sözlük

Özet

Atasözleri ve deyimler her dilde bulunan zaman içerisinde kalıplaşarak nesilden nesle aktarılan etkili ifade biçimlerindendir. Atasözleri ve deyimlerin oluşmasında coğrafya, kültür ve sosyal hayat gibi farklı hususlar rol oynamaktadır. Belli bir yöreye ait atasözleri ve deyimlerden bazıları ölçünlü dile yerleşerek ortak kullanım haline gelirken bazıları da bulunduğu yörede kullanılır. Kitle iletişim araçlarının yaygınlaşması ve okuma oranının artması gibi sebepler ortak kültürün öne çıkmasını sağlamıştır. Bu durumun bir sonucu olarak dil ve kültürde alt tabaka denilebilecek unsurlar kaybolmaya başlamıştır. Bu değişime engel olmak mümkün olmadığından alt kültür unsurlarından olan atasözleri ve deyimlerin yaşatılmaya çalışılması en azından kayıt altına alınması önem arz etmektedir. Hatay ili, Hassa ilçesi, Katranlık köyü, sosyokültürel açıdan değerlerini koruyucu bir yapıya sahiptir. Başta doğum, ölüm ve düğünler olmak üzere birçok uygulama eski şekilleriyle köyde yaşatılmaktadır. Bu çalışmada, Katranlık köyünden yapılan derlemelerden hareketle yörede kullanılan atasözleri ve deyimlerin oluşumu hakkında bilgi verilmiş ve bunların Bölge Ağızlarında Atasözleri ve Deyimler’le karşılaştırılması yapılmıştır.

Referanslar

Aksoy, Ömer Asım (1971). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü - 1 Atasözleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Alemdar, Ensar (2019). Türkçe Atasözü ve Deyim Hazinesine Atalar Sözü Mecmuası’ndan Katkılar. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö5), 112-124.

Altuğ, Murat (2021). Türkiye Türkçesi Bölge Ağızlarındaki Atasözlerinde Arkaik Ögeler. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (22), 216-231.

Derleme Sözlüğü (Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü). (02.12.2023). https://sozluk.gov.tr/

Eren Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü (29.12.2023). https://sozluk.gov.tr

Güncel Türkçe Sözlük (02.12.2023). https://sozluk.gov.tr

Karahan, Leylâ (2014). Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması. Ankara: TDK Yayınları.

Sır Dündar, A. N. (2021). Kütahya Merkez Ağzından Derlenen Deyimler ile İlgili Bir İnceleme. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 5(4), 2601-2627.

TDK (2016), Bölge Ağızlarında Atasözleri ve Deyimler, bs. haz. Mustafa S. Kaçalin, Ankara, 494 s., TDK Yayınları: 279, 331. (5788 atasözü, 5674 deyim).

İndir

Yayınlanmış

2023-12-31

Nasıl Atıf Yapılır

Gül, M. (2023). Katranlık Köyü Ağzından Bölge Ağızlarında Atasözleri ve Deyimler’e Katkılar. Türk Dili Ve Edebiyatı İncelemeleri Dergisi, 1(2), 116–123. https://doi.org/10.5281/zenodo.10445770